با اینکه رزومه ها (چه رزومه های شغلی و چه رزومه های تحصیلی) معمولا دارای یک هدف مشخص هستند، اما معمولا نمی توان یک فرمت ثابت برای شان تعریف کرد. رزومه های تحصیلی هم مثل دیگر انواع رزومه ساختار ثابتی ندارند و معمولا هر فرد به اقتضای موضوعات و مواردی که قصد ارائه آنها در رزومه اش را دارد، CV را تدوین می کند. با این حال، بعضی موارد و اجزای CV، به وفور در همه رزومه های تحصیلی دیده می شود و از این منظر لازم است شما هم آنها را مد نظر قرار دهید. در ادامه به برخی از مهم ترین اجزای CV اشاره می کنم:
اغلب رزومه ها با این بخش آغاز می شوند. این بخش به معرفی اطلاعات فردی صاحب CV اختصاص دارد. مهم ترین بخش های ذکر شده در اطلاعات شخصی عبارتند از نام، آدرس، شماره تلفن، آدرس پست الکترونیک. در صورتی که CV شما برای ارائه به دانشگاه های اروپایی است می توانید اطلاعات تکمیلی شخصی را نیز در این بخش قرار دهید.
این بخش شامل تمام سوابق تحصیلی و علمی شما، از دیپلم دبیرستان گرفته تا آخرین مدرک تحصیلی، رشته ها و گرایش ها و زمان بندی هر دوره تحصیلی خواهد بود. مقطع تحصیلی، نام دانشگاه محل تحصیل، سال آغاز و پایان مقطع، عنوان پایان نامه، نام استاد راهنما، و معدل از مهم ترین بخش هایی است که باید اشاره شود.
یک نکته مهم در بخش Education بحث نمره کارنامه است که باید حتما ذکر شود. برای اشاره به نمره کلی کارنامه تان (GPA) حتما دانشگاه مقصدتان را در نظر داشته باشید. مثلا در صورتی که CV را برای آمریکای شمالی تنظیم می کنید بهتر است از قالب GPA 0/4 استفاده کنید. چون GPA در CV های آمریکایی بر اساس فرمت صفر تا ۴ است. (برای تبدیل نمره تان به فرمت صفر تا ۴ می توانید از Calculator GPAها استفاده کنید که در گوگل قابل یافتن اند)
مقالات و پژوهش های علمی شما بخش اصلی و بسیار مهم درCV شماست. شما در این بخش به مقالات پژوهشی تان، مقالات کنفرانسی، کتاب ها، و سمینارها و ورکشاپ هایی که در آنها شرکت کردید اشاره می کنید. این بخش از نظر داوران بسیار مهم است و نشان می دهد که شما تا چه اندازه آماده ادامه تحصیل در مقاطع ارشد دانشگاهی هستید. به ویژه اگر تصمیم دارید برای مقطع PhD اقدام کنید، سعی کنید دست کم دو مقاله در این بخش داشته باشید (اگر مقاله ISI هم نداشتید باز بهتر است این بخش را با مقالات فارسی تان پر کنید و اگر اصلا مقاله منتشر شده ندارید باز هم می توانید ضمن گذاشتن عنوان یکی از مقالات کلاسی تان، از عبارت in preparation در کنارش استفاده کنید که به معنای در حال آماده سازی است).
در ضمن اگر تجربه تدریس دارید حتما در یک بخش جداگانه تحت عنوان Teaching experience به آن اشاره کرده و موضوع، زمان و مکان تدریس تان را مشخص کنید.
اگر سوابق شغلی و حرفه ای مرتبطی با موضوع رشته تان دارید می توانید در این بخش اشاره کنید. در این بخش باید کل سوابق شغلی شما، اعم از تمام وقت یا پاره وقت، با ذکر نام و تلفن یا آدرس محل کار، به اضافه تاریخ و دوره اشتغال فهرست شود. همه چیز باید خلاصه باشد.
مهارت های تان را می توانید در دو بخش مهارت های زبانی (Language skills) و مهارت های کامپیوتری/نرم افزاری (Computer/Software skills) ارائه کنید.
در اینجا تذکر یک نکته ضروری است. اگر CV دانشجویان خارجی را دیده باشید، اغلب دارای بخشی تحت عنوان «Awards and Honors» (جوایز و افتخارات) است که حاوی اطلاعاتی مانند دریافت بورس و موفقیت در مسابقات علمی و گرفتن جوایز مختلف و دریافت فاند و اسکالرشیپ و غیره است. اما از آنجا که این نوع جوایز و مسابقات و فاندها در کشور ما وجود ندارد (نهایتا موارد معدودی مثل جشنواره خوارزمی) بهتر است این بخش را با ملاحظه موفقیت هایی همچون رتبه خوب در کنکور، تحصیل در دانشگاه سراسری (می شود آن را نوعی فاند یا دست کم موفقیت در حذف شهریه در نظر گرفت) و داشتن معدل در سطح ۱۰ درصد اول کلاس یا دوره آماده کرد. اما در مجموع سعی کنید تمرکز بیشتری بر روی بخش های دیگر CV داشته باشید تا ضعف در این بخش جبران شود (البته از غلو کردن و دروغ گفتن مطلقا بپرهیزید).
و نکته آخر اینکه حتما در نوشتن سوابق خود دقت کافی داشته باشید. چون به دقت از طرف کمیته ای که مدارک شما را بررسی می کند مورد مطالعه قرار می گیرد. اگر تاکنون چنین تجربه ای نداشته اید می توانید چند نمونه CV را در سایت های اینترنتی بیابید و از آنها الگو بگیرید.
امیدواریم بتوانید بهترین گزینه ها را برای اپلای و ادامه تحصیل در خارج از ایران انتخاب کنید. هر سوال یا مساله ای درباره رزومه تحصیلی یا CV داشتید می توانید از طریق فرم مشاوره رایگان و یا در بخش کامنت ها، در پایین همین نوشته، مطرح کنید تا در اولین زمان ممکن پاسخ بدهیم. موفق باشید.
«انگیزه نامه» اصطلاح مشهوری در پروسه اپلای است. با این حال ممکن است اصطلاح «Statement of Purpose» را با معادل های دیگر آن هم دیده باشید؛ از جمله: Letter of Intent، Personal statement، یا Autobiographical Statement. در عین حال، برای معادل آن در فارسی که معمولا به «انگیزه نامه» شناخته می شود، عبارت های دیگری هم پیشنهاد شده است، از جمله «بیانیه هدف» یا «اظهارنامه هدف». اما مهم است که توجه داشته باشید همه اینها تقریبا دارای یک معنا هستند و یک مساله را دنبال می کنند. معمولا از متقاضیان پذیرش درخواست می شود که علت علاقه مندی به تحصیل در دانشگاه مورد نظر خود را ذکر کنند. این کار در نامه ای به نام Statement of Purpose انجام می شود که اصطلاحا به آن SOP می گویند.
یک انگیزه نامه خوب و شفاف بیانگر علایق واقعی شماست و مشخص می کند که شما تا چه اندازه برای تحصیل در رشته و مقطع مورد نظر، جدی و پیگیر هستید. انگیزه نامه باید نشان دهنده این موضوع باشد که شما از روی تصادف و شانس، رشته و دانشگاه مورد نظر را انتخاب نکرده اید و دلایلی برای انتخاب خود دارید که مستدل و منطقی اند.
اگر گزینه مصاحبه اسکایپی را کنار بگذاریم، شما در تمام پروسه اپلای، تنها یک بار فرصت آن را خواهید داشت که با داوران ارزیاب پرونده تان مستقیما صحبت کنید (البته یک صحبت مکتوب نه شفاهی!) و آن، در فرصت نگارش SOP یا انگیزه نامه است. به بیان دیگر، انگیزه نامه تنها سندی است که دست خود شماست و شما به واسطه آن می توانید با ادمیشن کامیتی مستقیما صحبت کنید. اهمیت SOP هم دقیقا از همین زاویه است. چون به شما امکان می دهد هر طور که صلاح می دانید و هر نکته ای که نمی شد در قالب کارنامه و CV و نمره زبان و غیره به داوران گفت را حالا بگویید. دانشجویان حرفه ای در پروسه اپلای، در زمان نگارش SOP، دقیقا این فرصت را مد نظر قرار می دهند و برای توضیح و توجیه ضعف ها و گپ های تحصیلی و GPA پایین و غیره ازSOP استفاده می کنند.
SOP توصیف شما از زبان خودتان است؛ به عبارت دیگر، SOP شما را آن گونه که خودتان می بینید، به تصویر می کشد؛ و بنابراین نشانگر نقاط ضعف و قوت شماست؛ نشانگر این است که چه احساس و اندیشه ای راجع به گذشته خود دارید و در عین حال نشانگر این است که چگونه آینده خود را می بینید یا دوست دارید بسازید. به این ترتیب، می توان گفت SOP نشانگر مسیر گذشته، حال و آینده زندگی شماست (از قضا وجه تفاوت SOP با CV نیز همین مساله است، SOP برخلاف CV بیشتر گزارشگر آینده شماست تا گذشته شما)
یک SOP استاندارد معمولا حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ کلمه (یک و نیم الی دو صفحه) است و بسیار مهم است که کاملا شخصی سازی شده (Personalized) باشد. معنی این حرف این است که SOP شما نمی تواند کپی از انگیزه نامه های دیگران باشد. چون SOP اساسا یک نوشته کاملا شخصی، بر اساس تجارب و دیدگاه ها و چشم اندازهای اصولی هر شخص است که قابلیت تعمیم به دیگران را ندارد. بنابراین حواستان به این نکته باشد که نباید روی نوشته های دیگران چندان حساب کنید (البته اگر هم بخواهید این کار را بکنید خیلی بعید است بتوانید بیشتر از ۵ جمله برداشت کنید!)
هرچقدر متن شما روان تر باشد موثرتر خواهد بود. به همین دلیل مشاوران اپلای معمولا توصیه می کنند برای نوشتن انگیزه نامه تان، ابتدا چند نمونه خوب را مطالعه کنید تا با ساختار SOP بیشتر آشنا شوید. همچنین لازم است متن انگیزه نامه تان را به لحاظ نگارش انگلیسی کنترل کنید. حتی اگر نگارش انگلیسی تان خوب است باز هم ریسک نکنید و نظر یک کارشناس انگلیسی را درباره متن تان بخواهید.
شما در انگیزه نامه به این پرسش ها پاسخ می دهید:
انگیزه نامه هم به خاطر ساختار شخصی و انشایی که دارد، چندان پایبند به یک ساختار استاندارد نیست. با این حال، با توجه به اینکه به هر حال باید در این نوشته بعضی مسائل و پرسش ها پاسخ داده شود، بهتر است از یک ساختار کلی پیروی شود. به ترتیب زیر:
اگر فرض کنیم SOP ما دارای چهار پارگراف است، این پارگراف ها به ترتیب با اهداف زیر نوشته می شوند:
در آخر خوب است به این نکته توجه داشته باشید که بهتر است متن انگیزه نامه تان خیلی طولانی نشود، چون در این صورت به احتمال زیاد خوانده نخواهد شد. از طرف دیگر یادتان باشد که برای هر دانشگاه یک انگیزه نامه مجزا تهیه کنید. نمی شود یک انگیزه نامه را برای همه دانشگاه ها فرستاد. و اینکه توجه داشته باشید که کارکرد و هدف SOP و CV را با همدیگر خلط نکنید. مثلا در SOP نباید جاهایی که قبلا در آنها کار کرده اید یا مهارت هایی که یاد گرفته اید را فهرست کنید. چیزی که مهم است اشاره کردن به یک یا دو مورد از موفقیت های گذشته تان است برای آنکه نشان دهید آن موفقیت ها شما را به موقعیت کنونی رسانده و اکنون با این اپلای جدید می خواهید در راستای همان عملکرد گذشته تان، آینده تان را بسازید.
امیدواریم بتوانید بهترین گزینه ها را برای اپلای و ادامه تحصیل در خارج از ایران انتخاب کنید. هر سوال یا مساله ای درباره انگیزه نامه یا SOP داشتید می توانید از طریق فرم رایگان مشاوره و یا در بخش کامنت ها، در پایین همین نوشته، مطرح کنید تا در اولین زمان ممکن پاسخ بدهیم. موفق باشید.
درباره این سایت